అంబురుహము. శ్రీరఘురాముని చిన్మయరూపము చిత్తమందు రహించగన్ శ్రీరఘురాముని తారకనామము జిహ్వపైన నటించగన్ నారకబాధలు తీరగ శ్రీరఘునాథుడే కరుణించగన్ శ్రీరఘురాముని చేరిన జీవుడు శీఘ్రమే తరియించురా |
అంబురుహము.
ఈ అంబురుహవృత్తానికి గణవిభజన భ-భ-భ-భ-ర-స-వ. గురులఘుక్రమం UII UII UII UII UIU IIU IU. అంటే పాదానికి ఇరవై అక్షరాలన్నమాట. 13వ అక్షరం యతిస్థానం.
అంబురుహవృత్తాన్ని తిక్కన్నగారు స్త్రీపర్వంలో వాడారు. ఆంధ్రవాల్మీకి వావిలికొలను సుబ్బారావుగారు తమ రామాయణంలో వాడారు. ఇంకా వేరే కవులెవరన్నా వాడారేమో.
నాకైతే ఈ వృత్తపు నడక కొంత వింతగా అనిపిస్తుంది యతిస్థానానికి ముందున్న నాలుగు భ-గణాలతోరణమూ ఒక రగడలాగా ధ్వనిస్తుంది. యతిస్థానం నుండి నడక మారిపోయి అదేదో ఉత్పలమాల వంటిదాని నడకలోనికి వస్తుంది. అతుకు కనిపించకుండా సాఫీగా నడిపించటంలోనే కవికౌశల్యం కనిపించాలి.
ఎందులోనిదో తెలియదు కానిఒక అంబురుహవృత్తం కనిపిస్తోంది.
దేవకులార్చితదేవశిరోమణిదేవదేవజగత్రయీ
పావనమూర్తికృపావనమూర్తివిభావనాకులచిత్తరా
జీవబుధవ్రతజీవదశాపరిచేష్టితాఖిలలోకల
క్ష్మీవదనాసవశీతలసౌరభసేవనాంచితజీవనా
