భుజగశిశిభృతము. పలుకవలయు శ్రీరామా పలుకవలయు నీ నామం బలుపు నెఱగుకుండంగం జిలుకవలెనె తీయంగన్ |
భుజగశిశుభృతము.
ఈ భుజగశిశుభృత వృత్తానికి గణవిభజన న-న-మ. గురులఘుక్రమం IIIIIIUUU. పాదానికి కేవలం తొమ్మిది అక్షరాలు. చిన్నవృత్తం కాబట్టి దీనికి యతిమైత్రి అవసరం లేదు. ప్రాసనియమం మాత్రం ఉంది.
లక్షణసారసంగ్రహమూ ఛందోబుధీ దీనిని భుజగశిశురుతము అన్నాయి. కవిజనాశ్రమమూ, కావ్యాలంకారసంగ్రహమూ, అప్పకవీయము భుజగశిశురుతానికి లక్షణాన్ని న-న-య అని వేరు వృత్తంగా చెప్పాయి.
ఈ భుజగశిశుభృతవృత్తానికి పూర్వకవి ప్రయోగాలు తెలియవు.
ఈ వృత్తం నడక చూదాం. దీని పాదంలో గణవిభజన న-న-మ కాబట్టి మెత్తం మాత్రల సంఖ్య పన్నెండు. మొదట వచ్చే ఆరుమాత్రలూ పూర్తిగా లఘువులతోనూ, చివరి ఆరు మాత్రలూ మొత్తంగా గురువులతోనే యేర్పడుతున్నాయి. మొదటి ఆరు మాత్రలూ పూర్తికాగానే విరుపు కనిపిస్తోంది. అందుచేత ఈ‌వృత్తపాదం మూడవగణం ఐన మ-గణం వద్ద సమద్విఖండనం చేస్తూ విరుగుతున్నది.
| పలుక వలయు | శ్రీరామా |
| పలుక వలయు | నీ నామం |
| బలుపు నెఱగ | కుండంగం |
| చిలుక వలెనె | తీయంగన్ |
ఈ వృత్తం వ్రాయటానికి సులభంగానే కనిపిస్తోంది. ఔత్సాహికులు ప్రయత్నించండి.
భుజగశిశురుతము బదులుగా ప్రణవము అనే ఉంచారు సరిచేయగలరు.
రిప్లయితొలగించండిసరిజేసానండి.
తొలగించండిచిలుక వలె తీయగా అన్న అర్థంలో ' తీయంగన్ ' అనే ముగుస్తుంది. తరువాత పర పదమేమీ లేనప్పుడు, సంధి జరుగనప్పుడు పదాంతంలో / పద్యాంతంలో ద్రుతము పూర్ణ బిందువు కానేరదు. ( X తీయంగం X )
రిప్లయితొలగించండిసరి చేసానండి.
తొలగించండి