శ్రీరామ ఖటకము

ఖటకము.      సదా రఘురాముని సన్నిధిలో      ముదంబున నుండుట ముఖ్యముగా      మదిం దలపోసెడు మాన్యులకుం      దదన్యము తోచును తప్పనుచున్

ఖటకము.

ఈ ఖటకవృత్తానికి గణవిభజన జ-జ-జ-వ అంటే గురులఘుక్రమం  IUI IUI IUI IU అవుతున్నది. పాదానికి 11అక్షరాలు. యతిస్థానం 8వ అక్షరం. అన్ని వృత్తాలకు వలె ప్రాసనియమం తప్పదు.

ఈ ఖటకవృత్తపు గురులఘుక్రమం IUI IUI IUI IU కదా, దీనిని మరొకవిధంగ విభజించి చూస్తే IU IIU IIU IIU అవుతున్నది. అంటే వ-స-స-స అన్న మాట.  తోటక వృత్తం గుర్తు,ంది కదా స-స-స-స అన్న గణ విభజనతో. ఇప్పుడు ఈ ఖటక తోటక వృత్తాల మధ్య చుట్టరికం కనిపిస్తున్నది కదా. తోటక వృత్తం గురులఘుక్రమం IIU IIU IIU IIU నుండి మొదటి లఘువుని తొలగిస్తే వచ్చే IU IIU IIU IIU కావటం జరిగి అది ఖటక వృత్తంగా మారుతున్నదన్న మాట. చాలా దగ్గరి చుట్టరికం కదా.  అందుకే ఈ‌ఖటక వృత్తం‌ నడక కూడా తోటక వృత్తం నడక లాగునే ఉంటుంది.

ఈ ఖటకవృత్తపు గురులఘుక్రమం IUI IUI IUI IU లో మొదటి లఘువును గురువుగా మారిస్తే వచ్చే గురులఘుక్రమం UUI IUI IUI IU త-జ-జ-వ అవుతున్నది కదా. అది వేరేగా మోటనకం అనే వృత్తం. దానికే‌కలికాంతం అనే మరొక పేరు కూడా ఉంది. యతిస్థానంలో‌మార్పు కూడా అవసరం లేదు!

ఖటక వృత్తానికి కల పూర్వకవి ప్రయోగాల గురించి తెలియదు.