ఆంధ్రౌన్నత్యం - నేటి స్థితి

ఈనాడు (7/11/2019)న నాకు తెలిసిన లోకం బ్లాగు వారు ఆంధ్రౌన్నత్యం అనే టపా ప్రకటించారు. అందులో పద్యాలు 10934 నాటివి. బాగున్నాయి. నాస్పందన అక్కడ వ్రాసాను. అది ఈబ్లాగులో ఒకటపా రూపంలో భద్రపరిస్తే బాగుంటుందని భావిస్తున్నాను.

మధ్యాక్కర.
ఒకనాటి యౌన్నత్యములను గూర్చినేడూరక పలుక
ప్రకటిత మగునవి నేటి మన డొల్ల బ్రతుకులే కనుక
నికనైన పూర్వవైభవము సాధించ నిప్పటి వారు
చకచక ధృఢదీక్ష బూని ముందుకు సాగుటే మేలు

తే.గీ. నోరు నొవ్వంగ గతకీర్తి నుడివి నుడివి
సమయమును వ్యర్థపరచుట చాలు చాలు
మరల సత్కీర్తిసాధించు మార్గమేదొ
యరసి గెలిచిన గర్వించు నాంధ్రమాత!

ద్విపద.
బాలచంద్రుని గూర్చి బ్రహ్మన్న గూర్చి
కాలోచితము కాదు లోలోన మురియ
రాణి రుద్రమ గూర్చి రాయల గూర్చి
ఆనందపడిన కార్యము తీరబోదు
నీవేమి యొనరించి నీ జాతి కీర్తి
బావుటా నెగిరింతు వది ముఖ్యమయ్య
పాతగొప్పల నింక పాతరవేసి
ఖ్యాతి మీఱిన నాంద్రమాత గర్వించు

పగబట్టిన మేక

పగబట్టిన మేక

ఆలు మగలును వారి యందాల సుతుడు మువ్వురే యైన నిత్యంబు నవ్వులొలకు చక్క నైనది సంసార మొక్క టుండె పరగ మేకల మందకాపరులు వారు

హాయిగా నుండ నొక నాటి యర్థరాత్రి పిల్లవానికి యొడ లేమొ వెచ్చబడెను తల్లిదండ్రులు మిక్కిలి తల్లడిల్లి తలచి రే దృష్టిదోషమో‌ తగిలె ననుచు

ముధ్దు బిడ్డడు నే డిట్లు మూల్గుచుండ కారణం బేమి వీని కే గాలిసోకె భూతవైద్యుని వద్దకే పోవలయును గా దలంచిరి భీతులై కళవళపడి

గంటగంటకు బిడ్డని యొంటి మీద జ్వరము హెచ్చుచు నుండగా చాల బెదరి గ్రామదేవత గుడివైపు మోము లుంచి మ్రొక్కుకున్నారు తల్లిరో ప్రోవుమనుచు

భూతవైద్యుండు జూచి విభూది పెట్టె దడుపు జ్వరమది మరునాడె తగ్గిపోయె కోడిపుంజును వైద్యుడు కోరినాడు తల్లిజాతర నొక మేక చెల్లిపోయె

గుఱ్ఱమును బలి యిమ్మని కోర దేమి ఏనుగును తెచ్చి బలి చేయ మన దదేమి పులియె కావలె నని కోర దలచ దేమి బక్కమేకను భుజియించ వలచు తల్లి

అనుచు విలపించి విలపించి యనవరతము జబ్బుపడి చచ్చె పెంటియు చచ్చు వేళ తనకు వగదీరు పగదీరు దారి కొరకు అమ్మ నీరీతి ప్రార్థించె నాత్మ లోన

చచ్చు మేకగ పుట్టుట పిచ్చితనము అమ్మరో నన్ను పుట్టించు మమ్మ పులిగ మా తలల వోలె మనుషు లీ జాతరలను పులుల తలలను తెగవేయబోరు గాదె

నాదు పెనిమిటి మేకను నఱికి జంపి గంతు లేసిన వీరల యంతు జూతు వచ్చు జన్మంబు నందు నా కచ్చదీర వరము నీయవె తల్లి నా పక్ష మగుచు

అటులె యగుగాక యని పల్కె నపుడు తల్లి పులిగ బుట్టిన మేకకు పూర్వజన్మ జ్ఞానమును నిల్చె మిగుల నాశ్చర్యముగను దాని పగదీరుటకు గూడ తరుణమాయె

ఆలుమగలును బిడ్డయు నడవిదారి నేగు చుండగ పులి గాంచి యెగిరి దూకి పతిని పడవైచి సంతోష మతిశయించ చంపబోవుచు నంతలో సతిని జూచె

మగడు చావగ నుండగా మగువ యచట పెద్దపెట్టున నేడ్చుచు పెద్దపులికి దండములు పెట్టుచుండె వేరొండు చేయ గలిగినది లేక కన్నీళ్ళు కారు చుండ

అంతలో పెద్దపులియును నతివ యెడల జాలి గొని చేసె మనుజభాషణము నిటుల మేక కైనను పులికైన మీకు నైన ప్రాణమొక్కటె సృష్టిలో హీనురాల

తొల్లి మీయింటి మేకనౌ యల్లనాడు మీరు నా జంట మేకను దారుణముగ కుత్తుకను కోసి బలిజేసి కులికినారు అమ్మ దయ పులినైతి మీ యంతు జూడ

ఇన్ని నాళ్ళకు చిక్కితి రింక మీరు ప్రాణముల మీద నాశలు వదలు కొనక వేరు దారేమి గలదు పాపిష్టి దాన కోళ్ళ మేకల జంపెడు కుటిల బుధ్ధి

పులిని క్రూరజంతు వటంచు పలుకుదురటె క్రూరజంతువు మనిషియే కువలయమున ఆటగా జంతువుల జంపు నల్పులార మీవి మాత్రమె ప్రాణాలు కావు సుమ్ము

అనుచు కసిదీర నిష్ఠుర మాడి యాడి సతిపతుల వంక నతి తిరస్కారదృక్కు లను బరపి పులి వెండియు ననును కొంత సౌమ్య భాషణముల నిట్లు చాన తోడ

ఆడుదానను బలహీను రాల నగుచు నప్పు డేడ్చితి చూడగా నిప్పు డీవు నేడ్చు చున్నావు నా ముందు హీనబలవు జాలి కలుగును వీనిని జంపబోను

పతిని కోల్పడు నప్పటి బాధ గూర్చి యెఱుగనే నేను కావున నితని జంపి నిన్ను బాధించ బుధ్ది రాకున్న దిపుడు పొండు పొండింక బ్రతుకుడీ బుధ్ధి కలిగి

ఇట్లు వాక్రుచ్చి యా పులి యేగె నెటకొ పుండరీకంబు చెప్పిన బుధ్ధి నెఱిగి నాట గోలెను వారెల్ల నయము మీఱ భూతదయ గల్గి యుండిరి పుడమి మీద

పూతన - 5. పూతన శ్రీకృష్ణుని జంపయత్నించుట.

ఆ.వె. శిశువు నెట్టులైన జిదుమంగ రాకాసి
వచ్చి నల్లనయ్య వంక జూచి
వీని జంపు టెట్లు వ్రేలెడైనను లేడె
మనసు రాద టంచు మధనపడుచు

ఆ.వె. వీని జంపకుండ వెనుకకు బోరాదు
రాజు మాట మీర రాని దాయె
నిపుడు వీని నులిమి యింటికి బోయి నా
పాపనికి ముఖంబు జూపగలనె

వ. అని విచారించి బాలుని మొగమ్మీక్షించి

మ. పగ లేదోయి కుమార నీ పయిన నావంతైన నట్లయ్యు ని
న్నొగి నే జంపక ప్రోలి కేగుటకు లో నూహింపగా రాదు నా
దగు దోసంబన కంసరాజునకు మే లాశించ నా కర్మ మి
ట్లగు నం చించుక కాన కుండుటయె నయ్యా గోపచూడామణీ

మ. అవునోయీ మరి నేను రాక్షసినె మా కాదిత్యులే గొప్ప శ
త్రువులీ సృష్టిని తొల్త నుండి కనుకన్ దుర్మార్గు లవ్వారు మా
కవలోకింపగ వారి కట్టులనె మే మట్లౌటచే జంపు వా
రవకాశంబులు గల్గు పట్టులను దైత్యాళిన్ సదా దేవతల్

కం. శిశువు లని చంప వెఱువరు
విశదంబుగ హేమకశిపు బిడ్డను దునుమన్
యశ ముడుగ దేవనాథుడు
నిశిచరపతిసతిని బట్టె నేర్పెసగంగన్

కం. ఈ యూరి కెంత దూరం
బా యూ రటు లెన్ని చూడ నన్నిట నగు సు
మ్మా యూరికి నీ యూరును
నాయనపని యొప్పు నాది యనుచిత మగునే

ఆ.వె. శక్ర డెట్లు తలచె శాత్రవ శాబకుం
డల్ప గాత్రుడగుచు నడలు నపుడె
చంపవలయు ననుచు జక్కగా నారీతి
శిశువు వైన నిన్ను జిదుమ వలయు

తే.గీ. అనుచు దేవవిరోధి యైనట్టి కంస
రాజు ననుబంపె నినుజంపి రమ్మటంచు
నీవు శిశురూపమున నున్న దేవదేవు
డవు మహావిష్ణుడవు నాగ డక్కు గలిగి 

వ. అని యిట్లు కఠినంబుగా పలికి మనసు దిటవు పరచుకొని పైటచెరంగునకు శిశుశిరంబును దెచ్చి చనుమొననందించుచు మరల

కం. ఇది  తప్పని యెంచును మరి
యిది యొప్పగు పనియె శత్రుహింస యుచితమే
యదియును రాజాజ్ఞగ నై
నది విహితం బనుచు దలచు నది తప్పెంచున్

పూతన - 4. పూతన నందనందను గాంచుట

కం. ఇరుగమ్మలు బొరుగమ్మలు 
నరుదెంచిరి యమ్మ వద్ద నఖిలేశ్వరుడౌ
హరి చన్ను గుడుచు శిశువై
పరమాధ్బుతలీల నుండ వానిం గనగన్ 

వ. వల్లవవనితాగణంబు బాలుని గని హర్షాతిరేకంబున నొండొరులతో

సీ. ఘననీలదేహంబు గాంచరే సతులార
      వెన్నుడే యనునట్టు లున్న వాడు
ఉరమున పెన్మచ్చ నువిదలు కంటిరే
      ఇది వెన్నునకు దప్ప నెవని కుండు
సరసిజాక్షుని యట్లు సరసిజాక్షుడు వీడు
      సరిసిజాక్షులు చక్క నరయ రమ్మ
యీ హరిభక్తుల యింటకి శ్రీహరి
      పుత్రుడై విచ్చేసె బొలతులార

తే.గీ. ఇంతకాలమ్మునకు వీరి యిల్లు నిండె
నెట్టి వ్రతములు చేసెనో యిందువదన
యెన్ని నోములు నోచెనో యీ యశోద
నంద రాజెంత పుణ్యాత్ము డందు మమ్మ

కం. అని యువిదలు గడు మోదం
బున సరసిజముఖి యశోద పుణ్యంబుల ప్రో
వనగా గలిగిన బిడ్దను
వినుతించిరి వినెడు తల్లి వీను లలరగన్

వ. ఇట్లాభీరాంగలు సభ తీర్చి పలుకుచుండు నవసరంబున బాలగోపాలుండు కన్ను లరమోడ్చి యున్న గని యశోద వానిని పర్యంకంబున నుంచి తరుణీమ‌ణులతో‌ ముచ్చట లాడు చుండ

సీ.  తరుణేందుమూర్తియే తరుణి ఫాలంబుగా
        నరుణుడే బొట్టుగా నమరి యుండ
తారకామాలికల్ దళుకుల హారాల
    పంక్తులై గళసీమ వరలుచుండ
మదనుని శంఖమే మదవతి కంఠమై
    కులగిరుల్ గుచములై కులుకు లొలుక
కాలమేఘము దన ఘనమైన కొప్పుగా
    శంపాలతిక హాసంబు కాగ
తే.గీ. మన్మథుని తల్లి యనిపించు మంచి రూపు
దాల్చి పూతన సతుల చిత్తంబు లలర
బాలగోపాలు డున్నట్టి పాన్పు జేరి
యెత్తుకొని బల్కె నిట్లు గమ్మత్తుగాను  

కం. కనులేల మూసికొందువు
కనుదెరువుము చన్ను గుడిచి కనుమూయుగ వ
చ్చునులే నందకుమారా
పనిగొని నీ కొఱకు నేను వచ్చితి నయ్యా

వ. అని యయ్యసురజాతి జవ్వని బాలునిం గరంబులు సాచి యెత్తుకొని చన్నీయ నుంకించుట గని యశోదాదిగోపికా నివహంబు దాని కిట్లనెయె

మ. వనితా యెవ్వరి దాన వెవ్వెతవు నీ వాక్యంబులం జూడ పా
పనికిం బల్మిని పాలు త్రాపుటకునై వాంఛింతు వో చెల్ల నీ
చనుబా లేటికి మా కుమారకున కాశ్చర్యంబు నీ బుధ్ధి మా
కును నీకుం గల దొడ్డ చుట్టరికముం గొంచెంబు వర్ణించవే

ఆ.వె. తల్లి పాలు త్రావి తనయుడు శయనించ
నీవు వచ్చి వాని నిదుర లేపి
పాలు త్రావు మనుచు బలవంతముగ జన్ను
గుడుప చూచె దేల కోమలాంగి 

వ. అనిన నా మాయాసుందరియును

కం. మందను గల నారీజను
లందరిలో నొకతె గానె యకటా యిటు న
న్నందరు వెలిజేయగ గడు
దొందరపడి పలుకనేల తొయ్యలు లారా

కం. నిరుడు మంద జేరి నేడు బాలింతను
రాచపట్టి జూడ రమణు లార
వేడ్క మీర వచ్చి విదిలింప బడితిని
కాల మెవరి కైన గడువ కాదు

వ. అని నయంబొప్ప బలికి వారు నమ్మక గుజగుజలు వోవుచున్న నీక్షించి రాకాసి

ఆ.వె. వీరి తోడ నేల వెచ్చింప సమయంబు
బాలు డొకడె నాకు వలయు గాన
ముగుద లెల్ల నిదుర మునుగ జేసెద గాక
యనుచు వారి నరసి యంబుజాక్షి

కం. మాయను బన్నిన నంతట
హాయిగ నిందురించ దొడగి రందరు తరుణుల్
మాయాభీరాంగనయును
మాయాధృతబాలవేషు మాధవు గదిసెన్

వ. చేరి

సీ. నీవే న టోయి యీ నేల నేలెడు వాని
      నేల గూల్చెడు నట్టి నిర్భయుడవు
నీవే‌ న టోయి యా నిర్జరారాతిని
      నిర్జించు వాడవు నీలదేహ
నీవే న టోయి వానికి భాగినేయుడ
      వగుచు జన్మించిన యంతకుడవు
నీవే‌ న టోయి మన్నీటి కంటికి నిద్ర
      లేకుండ జేసిన లేత మొలక

తే. బాలుడా నీవు చూడ నెవ్వాడ వేని
నేడు నా పాల బడి కుఱ్ఱవాడ యింక
నెందు బోయెద వాయువు నీకు చెల్లె
కరుణ లేనిది పూతన కాచు కొనుము

వ. అని పలికి కలికి కులుకుచు నులుకక తన్నరమోడ్పు కన్నులు నరయుచున్న బాలగోపాలునకు జన్నీయ నుద్యమించు నవసరంబున