భాషావికాసము

భాషావికాసము రెండు పక్షములుగా జరుగుచుండును.  పూర్వ పక్షము ప్రయోగము కాగా  నుత్తర మారక్షణము.  ప్రయోగము  లేక భాషయే లేకపోవును గనుక ప్రయోగమే పూర్వపక్షమని చెప్పవలయును.    ప్రయోగిత పూర్వారక్షిత పదసంపదనుండి సుష్టువులగు వానిని కవులు ప్రయోగించుచుందురు.  అట్లేర్పడిన సాహిత్యమునుండి జనామోదము బొందిన కావ్యాదులు కాలమునకెదురొడ్డి నిలుచుచు నారక్షితమగు భాషావికాసము నేర్పరచుచున్నవి.  ఆరక్షితభాషను జను లధ్యయనము చేయుట వలన రక్షిత ప్రయోగములకు వ్యాప్తియును జీవనమును ప్రాప్తించుచున్నవి.  ఈ విధానముగా భాషయేది కొనసాగుచున్నదో నది జీవభాష యనిపించుకొనును.   ముఖ్యమేమనగా ప్రయోగారక్షణములను పక్షములుభయమును పరస్పరాశ్రయములుగా నుండి కొనసాగుచు భాషను రక్షించుచున్నవనుట.

అట్టి భాషయందు కవులు మిక్కిలి జాగరూకులై యుండవలెను. కారణమేమనగా వారి వలన  భాషయొక్క పోషణమును జీవనమును సిధ్దించుచున్నవి.  కవులనియే కాదు. కవులుగాని యితరసామాజికులుగాని భాష విషయములో ప్రమాదమునకు తావిచ్చుట మంచిది కాదు.   సామాజిక కారణానేత్వము మిషగా ప్రజలు భాషను నిర్లక్ష్యము చేసినచో తొలుత ప్రయోగపక్షమునకు ముప్పువచ్చును.  ప్రయోగము బలహీనమైన భాషలొ ప్రజలకు సాహిత్యముతో సాన్నిహిత్యము చెడుట సంభవించును.  కవిలోకముగూడ చెదరుటయు సంభవించును.

అదియునుగాక కవియగువాడు నూతన నిర్మాణము చేయుచున్నప్పుడు ప్రయోగమును పరిహరించి కేవలము నారక్షిత పదకోశమునకే పరిమితముగా కావ్వమును దిద్దుచో నొక గొప్ప యవ్యవస్థ యేర్పడుచున్నది.  సాహిత్యమనగా కేవలము పూర్వకవిప్రయోగపదజుష్ట గ్రంధబాహుళ్యముగా కవులును ప్రజలును భావించుట జరిగి యట్టి సాహిత్యమునకు ప్రజలలో తిరస్కృతి యేర్పడును.  కవులు ప్రయోగభాషావిముఖులగుట  యొక్క పరిణామముగా సాహిత్యమునకు ప్రజలు విముఖులగుట సిధ్దించుచున్నది. ఇది పరిహార్యము.

ఈ రెండు కారణములుగా భాషయొక్క యుభయపక్షములును చెడుట జరుగుచున్నది.  నివారణ మేమనగా భాషను జాగరూకులై ప్రజలును కవులును సంరక్షించుటయే. జీవభాషను ప్రజలనుండి గ్రహించి కవులు ప్రయోగించక తీరదు. లేకున్న నేటిభాష రేపటికందుట యెట్లు? వందలసంవత్సరములక్రిందటి భాషకే లక్షణములు బిగించి దానినే మడిగట్టుకొని కవులు వాడుచున్నచో ప్రజలేల యట్టి  కృతకసాహిత్యవ్యవసాయమును హర్షించవలెను?  జీవభాషను ప్రయోగించుటకు పాతబడిన లక్షణసూత్రములు చాలకపోవచ్చు నట్టి యెడ కొత్త లక్షణములను ప్రజాప్రయోగమునుండి కవులు తప్పక గ్రహించి ప్రయోగించి వాటికి స్థిరత్వమును కలుగ జేయవలెను.  అట్లని ప్రాతది యనివంక పెట్టి  సాంప్రదాయికమైనది సర్వమును విడువ నవుసరము లేదు.  సమన్వయమును చక్కగా నేర్పరచుట కవులకు  తెలియని విద్య గాదు.  కాని, నిత్యము పరిణాముము చెందుచుండు భాసను మార్పులేని లాక్షణిక చట్రములో బిగించివేయవలెనని చూచుట వట్టి యమాయకత్వము.  యెట్టి భాషయైనను నట్టి పధ్ధతిని నిరసించును.

సంస్కృత నాటక వ్యవహారములో నొక చోద్యమున్నది. అరి యేమనగా రాముడు, ధర్మరాజు మున్నగు నుత్తములగు వారి పాత్రలు సంస్కృతములో భాషించగా, సీతాద్రౌపద్యాదులు మాత్రము, వారుత్తమ పాత్రలే యగుదురుగాక ప్రాకృతముననే మాట్లాడుదురు.  ఇందు పైచిత్రి విషయమటులుండగా, నాటకకర్తలు ప్రాకృతమును రచనావ్యవహారములో గ్రహించుటనే నేను ప్రస్తావించునది. ప్రాకృతమనగా సంస్కృతమునకు వాడుకభాష.  అట్టి వాడుకభాష నేమిషపై నేమి సంస్కృతకవులు ప్రయోగించిరి. మన తెలుగు కవులకు మాత్రము వాడుకభాష సర్వదా పరిహార్యము. ఇది చాల విచారించవలసిన విషయము.

వాడుక భాషనేల తగుమాత్రముగానైనను స్వీకరించరాదు? నన్నయగారి కాలములో సంస్కృతముయొక్క విస్తారమైన పలుకుబడి కారణాముగా గ్రంధభాషలో నదియే ముఖ్యమైనది కావచ్చును. వేయేండ్ల పిమ్మట గూడ కమ్మని తెలుగులో పూర్తిగా గ్రంధములు చేయలేని దురవస్థకు కారణమేమి? తమకర్ధము కాని భాషలో కవులమనుకొనువారు విన్యాసములు చేయుచున్నప్పుడు  ప్రజలు నిరాసక్తతో నుండక యేమిచేయుదురు?   కవులును తాము సమాజములోని వారమని యెఱిగి సామాజికుల జిహ్వమీది భాషను సాధువులైన ప్రయోగములో గ్రంధస్తము చేయగలిగినచో చాల మంచిది.

సినిమాలలోని పాటలు పరమ యసాధుపదప్రయోగములతో నున్నను విపుల ప్రచారములో నుండుటకు కారణము వాటలోని భాష  ప్రజలనాలుకలకు సులభముగానుండుటయే. సమస్త సాహిత్యములోను చెత్త యొక్క శాతమే యధికముగా నుండును. సినిమా పాటలలో గూడ నట్లే. నూటికొకటి రెండు సాహిత్యసిధ్ధి కలిగినవి గూడ కనిపించును. ఆక్షేపించవలసినది లేదు.

సాహిత్య ప్రక్రియలు గూడ కాలముతో మారుట సహజము. నేడు గూడ ప్రబంధములే వ్రాయవలెననుకొనుట మంచిది కాదు.  కవులు పాతను కొత్తతరములకందించుచు కొత్తను తాము స్వికరించుచు సమాజమును దిద్దవలెను.  సమకాలీన  ప్రక్రియల నాదరించకుండ సమాజమును తమను నిరాదరించుచున్నందుకు తప్పుబట్టుట నిష్ప్రయోజనము.

కవులు సమాజము నుపేక్ష చేయుటచేత వచ్చిన గొప్ప ప్రమాదములలో నొకడేమనగా, ప్రజలకు భాషను నేర్చుకొనుట కష్టమగుట. దీనికి విరుగుడుగా వాడుకభాష వచ్చి విద్యాభ్యాసము చేయించుచున్నది.  దీని వలన భాష మఱింత పలుచనై పోవుచున్నది. భాషా విద్వాంసులని బిరుదు పట్టములు సంపాదించిన వారికే భాషలో పట్టులేని సంగతి యైనది. చివరి కక్షరములు గూడ సరిగా వచ్చుటలేదు.  'నీరు', 'నీఱు' అను పదములు వేఱను విషయము కొందరు నేటి పండితులే యెఱుగరు.

సలక్షణమైన భాషలో రచించినవి బహుకాలము జీవించు నను మాట సత్యమే కావచ్చును. ప్రజలభాషను అసంస్కతముగా గ్రహించుట వలన త్వరగా చెడుట గూడ సత్యము గావచ్చును. కాని నేర్పరితనముతో కవులు ప్రజాభాషను జాగ్రతగా నుపయోగించి ప్రజామోదమును  సాదించుట మంచిది.  సాహిత్యకృషి ప్రజలకు యెంత దగ్గరాగా నిలచిన నంత లాభము భాషకు.  ప్రజల నుపేక్షసేసి విరచించిన సర్వము వృధయగును.  దాని వలన భాషావికాసము శూన్యము.

భాషావికాసమునకు  కవులకు గల సూటి యైన మార్గమేమనగా కవులు ప్రజలలో మమేక మగుట.  ప్రజలు భాషయందనురక్తులై యుండుట నిట్లుగాక సాదించరాదు.

నీ కోసం కట్టిన యీ గుడిలో రాకాసులు యెటులో చేరినవి

నీ కోసం కట్టిన యీ గుడిలో
    రాకాసులు యెటులో చేరినవి
నీ కొలువు కెవరూ రాకుండా
    వాకిటనే అవి కాపుండినవి

రసనారాజద్వారము ముంగిట
    నామము లాడుట యాగినది
చెవుల గుమ్మముల చెంగట మ్రోగే
    శుభగుణ గానము లాగినవి

నేత్రద్వారములందిచే శుభ
    హారతి వెలుగులు సమసినవి
సకలద్వారముల పూజాప్రకరణ
    విధులను మూకలు మూసినవి

దేహాలయమున నరిషడ్వర్గము
    దూరిన దెటులో తెలియదయా
పూజలాగినవి వేగమె వాటిని
    తరిమే దెటులో తెలుపవయా

కనుపించని నిను చూడాలని నా కనులు రేబవలు తపించునయా

పలుచని స్పృహగల వారు రేబవలు పరితపించినా ఫల మేమి
   తెల్లముగా తమ సత్వమె నీవను  తెలివిడి వారికి లేదు గదా

కనుపించని నిను చూడాలని నా కనులు రేబవలు తపించునయా
  నీ కొక రూపము  లేదని యెఱిగే తెలివిడి వాటికి లేదు గదా

వినిపించని నీ మాటవినాలని చెవులు రేబవలు తపించునయా
   మరి మౌనమె నీ భాషగ నెఱిగే తెలివిడి వాటికి లేదు గదా

ఎటనో దాగిన నిను నా పదములు వెదుక  రేబవలు తపించునయా
    నీకొక తావని లేదని యెఱిగే తెలివిడి వాటికి లేదు గదా

దయగనుమని నిను చేతులు పూజలు చేసి రేబవలు తపించునయా
      చేతులు కాదు చేతలు గుణమను  తెలివిడి వాటికి లేదు గదా

మంత్రములతొ నిను భావించెదనని  రసన రేబవలు తపించునయా
     వట్టి పలుకులకు పట్టుబడవనే తెలివిడి  దానికి లేదు గదా

 యెడబాయని నీ చెలిమి మరగినది యెడద రేబవలు  సుఖించునయా
     తెలివిడి యనగా దానిది కాదా   తెలియును తనలో నిన్ను సదా

నిజము ముమ్మాటికిది యొండె నిజము నిజము

నే  నొకడ ననుచు గలనా
నే నును గలననుచు  జెప్పు నెడల నెవడనన్
పూని వచించిన వాడన
నే నని యెటులందు నీవె నేనై యుండన్

నేను నీకంటె వేఱైతి నేని నన్ను
నేన సృజియించి కొనియుంటి నేమొ లేక
నీవె సృజియించి  యుంటివో నిశ్చయముగ
మంచి ప్రశ్నయె  దీని యోచించ వలయు

నన్నునేనె సృష్టించుకో నగుట పొసగు
నేని మనమధ్య బాంధవ్య మెట్టి దగును
ప్రభుత యిర్వుర యందు కన్పట్టు టెట్లు
కనుక నీవాద మొప్పు గా దనుచు దోచు

నీవు సృష్టించి నావను భావనంబు
నిన్ను కర్తగా సేయక నెట్లు కుదురు
కర్త వగుదేని బోక్తయు గావలయును
కర్మ బంధంబు నీకును కలుగ వలయు

నన్నునేనె సృష్టించుకో నగుట గాని
నీవు సృష్టించి నావను భావనంబు
గాని పొసగమి నేనెట్లు కలిగితినన
దాని కెయ్యది  తగు సమాధానమగునొ

సర్వమిప్పుడు చాల సుస్పష్టమాయె
నిర్వురము వేఱుగా నున్కి నిజము గాదు
మనకు బేధమే లేదన్నమాట యొకటె
నిజము ముమ్మాటి కిది యొండె నిజము నిజము

శ్రీ సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి యనగా శుధ్ధ పరబ్రహ్మమే.

శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి యనగా శుధ్ధ పరబ్రహ్మమే.  ఇది యెట్లో యిచ్చట క్రమనిరూపణము సేయబడును.

మొదటగా నొక వైచిత్రిని గూర్చి ప్రస్తావించవలసి యున్నది.  అదియును శివకుటుంబమును గూర్చి.  శ్రీ  మన్మహాగణపతి  యనగా యమ్మవారి మానసపుత్రుడు. ఇది యందరకును తెలిసిన కధయే.   గణపతి స్వామివారి జన్మ వ్యవహారమందు సదాశివుని ప్రమేయము లేదు.  ఆయన జగన్మాతృస్వరూపమైన దివ్యచైతన్యమునకు శిశువుగా తత్ప్రతీకగా నవతరింనాడు.  శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివారి  జన్మకథ కూడ జగత్ప్రసిధ్ధమైనదే.  తారకాసురసంహారమునకు జగత్పితరుల సంతానము యొక్క సముధ్భవమునకు సమస్త దేవలోకమును ప్రతీక్షించుచుండిన సమయము.  శివపార్వతుల కబేధము.  శివుడు శుధ్ధపరబ్రహ్మస్వరూపము కాగా జగన్మాత తఛ్ఛైతన్యమూర్తి.  శుధ్ధపరబ్రహ్మము ఉదాశీనము. దానికి కర్తృత్వాదులు లేవు. కాని తారకాసురవధ కొరకు శివుని కుమారుడు కావలెను.  ప్రపంచము యొక్క స్థితిని పరిరక్షించుటకు సదాశివుడు స్వాత్మారాముడైయుండి సంకల్పము చేసినాడు.   చైతన్యమును పొందినాడు.  దీనినే శివపార్వతులు దివ్యశృంగారముగా నభివ్యక్తీకరించుచున్నాము.  ప్రకృతిపురుషులసమాగమముగా నేర్పడునది సృష్టి. కాని సాధారణసృష్టివలన తారక సంహారము సిధ్ధించదు.  స్వయముగా  పరబ్రహ్మమే దానికి కర్త గావలసియున్నది.  ఇచ్చట పురుషుడు, అనగా  పరబ్రహ్మమైన శివుని ప్రచోదనము చేయుట వరకే ప్రకృతి  యొక్కయనగా పార్వతి యొక్క చైతన్య శక్తి నిర్వహించవలసిన పాత్ర యగుచున్నది.

శృతి ప్రకారము 'ఆదౌ మహత్' అనగా నోం ప్రధమముగా నుండునది మహత్తు.  అదియే శివస్వరూపము.  పిదప దివ్య సృష్టిక్రమమున్నది.  మహదాకాశః.  అనగా మహత్తునుండి యాకాశ మేర్పడుచున్నది.   ఆకాశమనగా విస్తరించుట.  అనగా యేవిధమైన వ్యక్త వికారములును లేని పరబ్రహ్మము ఒకానొక స్వరూపముగా విస్తరించి బహిర్వక్తమగుట.   ఆత్మావై పుత్రనామాసి యను శృతి ననుసరించి శివుడే తనను తాను క్రియారూపుడై విస్తరించుటకుగాను చేసిన సంకల్పమే ఆకాశ శబ్దముచేత నిచ్చట ధ్వనించును.  ఇప్పుడు, 'ఆకాశా ద్వాయుః' అనునది అనుసంధానము చేసికొనవలయును.  సంకల్పమునుండి పదార్ధముగా బ్రహ్మము మూర్తిమంతమగుట నిది సూవించును. ఇచ్చట వాయువనగా శివ తేజమే.  పౌరాణికముగా జూచినచో శివతేజ మగ్ని యందు ప్రవేశించినది.  తత్వార్ధమేమనగా శివతేజమే యగ్ని స్వరూపమైనది.  పురాణము ప్రకారము శివతేజము అగ్ని ముఖముగా జలములందు ప్రవేశించినది.  అనగా,  శివతేజము జలము యొక్క స్వరూపమును స్వీకరించినది.  పిదప జలస్వరూపమునుండి పృధ్వీ స్వరూపమును బొదుట తటస్థిచుటను మనము గ్రహించ వచ్చును.  పౌరాణిక కధప్రకారము గంగనుండి శివతేజము శరవణముద్వారా ఒడ్డు చేరినది కదా.  ఆ శిశువే శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి ఈ శరవణమనునది మరల మంత్రశాస్త్రరహస్యమై యున్నది. అది మనము వేఱుగా చర్చించ వచ్చును.  కధలో ఆరుగురు మాతృకలు శిశుస్వరూపమును గ్రహించిన శివతేజమునకు తల్లులై సాకుట యున్నది.  ఇచ్చట షణ్మాతృకలనగా మంత్రరాజమయిన గాయత్రియొక్క స్వరూపము నందు చెప్పబడిన షట్కుక్షులే.  గాయత్రి దివ్యచైతన్యము యొక్క మంత్రస్వరూపము.   కారణార్ధముగా రూపధారణము చేసిన పరబ్రహ్మములోనికి షణ్ముఖముగా దివ్యచైతన్యము ప్రసారమగుటయే మాతృకలు సుబ్రహ్మణ్యుని పోషణచేయుట.   మరియొక విధముగా  చెప్పవలెనన్న పరబ్రహ్మము రూపధారణము చేసిన పిదప తత్సరూపమును  పరబ్రహ్మము యొక్క దివ్యచైతన్యము  షట్చక్రముల రూపములో ప్రవేశంచి శక్తికూటమియై పోషించుట.  భూమియే అన్నమని యుపనిషద్వాక్యము.  యీవిధముగా శుధ్ధచైతన్యము పంచభూతములను ఉపాధులుగా గొనుచు దివ్యావతారస్వీకారము చేయుట నిరూపితమగుచున్నది.  శివపార్వతుల కబేధము. ఇదియే ప్రకృతి పురుషుల యొక్క అబేధ తత్వమును.  మున్నే చెప్పిన యటుల ఆత్మా వై పుత్ర నామాసి యని శివుడే  లోక సంగ్రహార్ధము సుబ్రహ్మణ్యనిగా నవతరించుట తటస్థించినది.  సాక్షాఛ్ఛివ స్వరూపుడగు శ్రీ సుబ్రహ్మణ్యమూర్తి కేవల పరబ్రహ్మ స్వరూపమే యని యిట్లు యెఱుక యగుచున్నది.

శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివారికి వల్లీ దేవసేనలను పత్నులిర్వురు గలరని చెప్పుదురు.  ఇట్లు చెప్పుటలో సాంకేతికమైన వ్యవహారము చాల గలదు.  వల్లి యనగా సామన్యార్ధము  లత.  ఇచ్చట యీ వల్లీ శబ్దము చేత చెప్పబడుచున్నది యొకవిధముగా చూచినచో సుషుమ్న యను నాడి. మరియొక విధముగా  వల్లీనాధుడనినప్పు డొకటి గాక సమస్త వల్లీ సమూహమునకు నాధుడని స్ఫురించును. అనగా దేహమందున్న సమస్త నాడీ మండచమునకును అధిపతియని. రెండవ భార్య పేరు దేవసేన యని గదా.  ఇచ్చట దేవ శబ్దము నందు ద్యుః అనగా చేత కాంతి యని యర్ధము ప్రకాశించుచుండగా దేవ శబ్దార్ధముగా కాంతిమంతమైన మూర్తులు చెప్ప బడుచున్నవి.  అనగా నవి యన్నియును తేజోవంతములైన మంత్రములయొక్క స్వరూపములు.  దేవసేన యనగా నట్టి మంత్రముల సమూహము.  వాడుక యందు కూడ దేవతలు  మంత్రస్వరూపులును, మంత్రములకు వశులనుటలోను గల భావ మిదియే.  వల్లీనాధుడని చెప్పబడు దైవ స్వరూపమనగా వివధములైన యంత్రముల యందు సుష్టువుగా సుప్రతిష్టితమైన శక్తులయొక్క సమాహారమని చెప్పుటయే.  ఇచ్చట సమయమతము ననుసరించి శ్రీచక్రాది దివ్య యంత్రములయొక్క శక్తులచేత తెలియబడు భగవత్స్వరూపమని గ్రహింపవలయును.   దేవసేనా నాధస్వరూపమనగా సమస్త మంత్రాధిష్టాన దైవతముల యొక్క స్వరూపని చెప్పుటయే.  ఈ విధముగా శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివారనగా సమస్త యంత్ర మంత్రాధిష్టాతృ స్వరూపమైన పరబ్రహమమే యని రూడిపడుచున్నది.

శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివారిని సర్పరూపముగా తరచు  భావించుట గలదు. దీని భావము గూడ విచారించవలసి యున్నది.  తత్వమసి మొదలయిన శృతివాక్యములచేత జీవ బ్రహ్మముల కైక్యత నిరూపితమై యున్నది.  జీవుని యందు శరీరమును నాడులు నియంత్రించుచుండగా నట్టి నాడీ మండలము షట్చక్రములచేత పరిపాలించబడుచున్నది.  పరబ్రహ్మముయొక్క ప్రతీకయైన కుండలిని యను శక్తి తొలి చక్రమైన మూలాధారమునందు సర్పమువలె చుట్టుకొనియుండును.  ఆర్షమైన యోగముచేత దానిని  మేల్కొలిపి క్రమముగా నొక్కొక చక్రమునుండి తుట్టతుది చక్రమైన సహస్రారమునకు గొనిపోవలయును.  సహస్రారమునందు చేరుట యనగా దివ్యత్వమును పొందుట.  అనగా ఆత్మసాక్షాత్కారమును పొంది 'అహం బ్రహ్మాస్మి' అను యెఱుకను బొంది తరించుట.  ఇదియే  భారతీయమైన  యోగసాధనా క్రమము.  స్వామివారి యందు ఆపాదించబడు సర్పస్వరూపము యీ కుండలినీ ప్రతీకయే. శ్రీ సుబ్రహ్మణ్య స్వామికి  చెప్ప బడు ముఖములారునూ శరీరంలోని షట్చక్రములకు ప్రతీకలు. స్వామి యారాధనమును కుండలినీ యోగసాధనముగా గ్రహించుటయే శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివారిని సర్పరూపముగా పూజించుట యందలి రహస్యము.  

ఈ విధముగా శ్రీ  సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివారి తత్వమును గ్రహించుట యనగా శ్రీ స్వామివారిని కేవల శుధ్ధబ్రహ్మస్వరూపులుగా గ్రహించి అద్వైత సిధ్దికై యోగసాధనము చేయుట యని తెలియబడుచున్నది.   ఇది నిరూపిత మగు మోక్షమార్గము.

తెలియగ నా కేల తెలిసినదే చాలు

తులలేని  యీ సృష్టి యేరీతి గలిగెనో
    తెలియగ  నా కేల తెలిసినదే చాలు
కలిగిన యీ సృష్టి యే రీతి నిలచునో
    తెలియగ  నా కేల తెలిసినదే చాలు
విలయమీ సృష్టికే విధముగా గలుగునో
    తెలియగ  నా కేల తెలిసినదే చాలు

తెలిసిన దొక్కటే తెలియగ తలపోసి
   తెలియ నేరక చాల విలవిల లాడక
తెలిసిన కొలదియు తెలియరానిది చాల
   గలదని తెలియచు గిలగి లాడక
కలిగిన తెలివేదొ కలిగె నిదియే చాలు
   కలవు నీ వన్నిటి కని మిన్నకుంటిని

ఒకవేళ నీవునే నొకటిగా లేకున్న
    నిను గూర్చి తెలియగా వలెనయ్య నాకు
 సకలాత్మరూప  నా స్వస్వరూపము చూడ
    నది నీకు ప్రతిబింబ  మై యుండు నన్న
అకళంక సత్యమే నా యాత్మ నిండినది
    యదియె చాలని తృప్తి పడి మిన్నకుంటిని

నీకూ నాకూ మధ్యన అడ్డంకు లెందుకయా

నీకూ నాకూ మధ్యన
అడ్డంకు లెందుకయా
అవితొలగే దెట్లాగో
నువు తెలిపే దెప్పుడయా

నీకూ నాకూ మధ్యన
యీలోక మనే దొకటుంది
తానే నిజమని అంటుంది 
నను పోనీయనని అంటుంది

నీకూ నాకూ మధ్యన
యీకాల మనే దొకటుంది
తరచుగ కాటేస్తున్నది
నిను మరచేలా చేస్తున్నది

నీకూ నాకూ మధ్యన
యీ జ్ణాన మనే దొకటుంది
అది ఉందా నేనే లేనుగా
అది లేదా నీవే లేవుగా

మనసున తోచిన మహితమూర్తి

మనసున తోచిన మహితమూర్తి
యే మనుకో నిను పోనీయను

లోలో నిండిన నీ మూర్తిని నే
చక్కగ పదిలం చేయాలంటే
ఒక బొమ్మ చెక్కటం రాదు
ఒక బొమ్మ గీయటం రాదు

లోలో నిండిన నీ మూర్తిని నే
హాయిగ గానం చేయాలంటే
ఒక పాట వ్రాయటం రాదు
ఒక పాట పాడటం రాదు

లోలో నిండిన నీ మూర్తిని నే
తృప్తిగ ఆరాధించాలంటే
ఒక మంత్రం నోటికి రాదు
ఒక పూజ చేయటం రాదు

లోలో నిండిన నీ మూర్తిని నే
అందుకనే కదలనీయక
తలపులతో బంధిస్తాను నా
మనుసులోనె బంధిస్తాను

ధ్యానం అనే మందు నూరటం

నిన్ను ధ్యానిస్తున్నాననుకొంటూ చాలా  పొరబడ్డాను సుమా
నిన్ను ధ్యానవిషయంగా  గ్రహించలేక పోతున్నాను కదా నేను
తెలియని విషయంపై తిప్పలు పడటం ధ్యానం కానే కాదుగదా
ఎలా యీ ధ్యానం చేయాలో యెంతకీ సరిగ్గా తెలియదాయెను

పుస్తకాల్లో నియమాలూ వ్యాఖ్యానాలూ పుష్కలంగా ఉన్నాయి
ధ్యానం గురించి అవి చెప్పేదంతా నాకు డొంకతిరుగుడుగా ఉంది
గురుపీఠాలెక్కిన వాళ్ళంతా గోలగోలగా చాలా చెబుతున్నారు
ధ్యానం గురించి  వారు వెప్పేది అంతా నాకు డొల్లడొల్లగానే ఉంది

నీకొక రూపం లేదే నిన్నెలా నేను ధ్యానం చేయాలో తెలియట్లేదు
నీకొక నామం లేదే నిన్నెలా నేను ధ్యానం చేయాలో తెలియట్లేదు
నీకొక గుణమూ లేదే నిన్నెలా నేను ధ్యానం చేయాలో తెలియట్లేదు
నీకొక చోటని లేదే  నిన్నెలా నేను ధ్యానం చేయాలో తెలియట్లేదు

స్థలకాలగుణనామరూపవికారాలు లేని నిన్నెలా ధ్యానం చేయాలి
కనురెప్పులు మూసుకున్నంతనే కనుమరుగవుతుందా యీ లోకం
మనసు కందని నిన్ను ధ్యానం చేస్తున్నానను కుంటే సరిపోతుందా
అటువంటి దొంగధ్యానం నీకు తృప్తి నిస్తుందా నాకు తృప్తి నిస్తుందా

నిజం నేనొప్పుకుంటున్నానని నువ్వు సంతోషపడితే సరిపోతుందా
నిజమైన ధ్యానం నాచేత నువ్వు చేయించుకొనేదేమన్నా అసలుందా
నాకెంత యిష్టమైనా నాకు చేతగాని యీ ధ్యానం నేనెలా చేయగలను
కాస్తంత నీ సహాయం గనక ఉంటే కావలసినంతగా చేయగలను గాని

లోకరుగ్మతలన్నింటికీ యీ ధ్యానం నిశ్వయంగా మంచి మందైతే
నీకు తెలిసిన ఆ మందు నూరటం నాక్కూడా కాస్త నేర్పించ కూడదా
దాని పుణ్యమా అని నేను లోకానికే దూరమై పోతానంటావా నువ్వు
అదే నాకు చాలనీ  అసలందుకే నా ధ్యానమనీ నే మొత్తుకుంటున్నా

వెలుగులకే వెలుగు

వెలుగులకే వెలుగనగా వెలుగు వెలుగు యేది ఆ
వెలుగు తాను కొలువు  తీరు నిలయము పేరేది

మిలమిల తారకలు వెలవెల బోయేను
   ఆ వెలుగు ముందు నిలవ జాలలేక పోయేను
తళతళల చందమామ కళదప్పి నిలచేను
   ఆ వెలుగు ముందు నిలవ జాలలేక పోయేను
ధగధగల  సూర్యుడే తక్కువై తోచేను
   ఆ వెలుగు ముందు నిలవ జాలలేక పోయేను

అఖిలాండకోటి  బ్రహ్మాండములకు వెలుగు
   అంతులేని వెలుగు అది అసలు సిసలు వెలుగు
సరి సాటిలేని వెలుగు  అది పరంజ్యోతి వెలుగు
   అంతులేని వెలుగు అది అసలు సిసలు వెలుగు
జీవుని హృత్పద్మమున చేరి యుండు వెలుగు
   అంతులేని వెలుగు అది అసలు సిసలు వెలుగు

ఎఱుగ లేక

ఎఱుగ  లేక నిన్ను తుదకు శరణుజొచ్చినవి
పరమాత్యుని యింద్రియములు పట్టగల్గునే

కన్ను లేరీతి నిన్ను కనుగొన గలవు
నీ వెలుగుల వలన కాంచ నేర్చు నీ కనులు

వాక్కు లేరీతి నిన్ను వర్ణించ గలవు
ఓంకార జలధి తరగ లైన వీ  వాక్కులు

మనసు యేరీతి నిన్ను భావించ గలదు
నీవు నడిపించు నటుల నడచు నీ మనసు

ఏ మన వలె?

నీవు చాల ఘనుడవని నే నెఱుగుదు నయ్య
నీ వింత వింత పనులు నే నెఱుగుదు నయ్య

అందమైన చందురుని అమరించి యాకసమున
అందు పెద్ద మచ్చను  వదలి నందు కేమన వలె

ఉర్వి మూడు వంతులు ఉప్పు సముద్రమును జేసి
తీయని నదులందు కలియ తోలినందు కేమన వలె

నీకు ప్రతిరూపులుగా నేలమీద నరుల నుంచి
మాయదారి త్రిగుణములు పట్టించితి వేమన వలె

దొంగా నిన్ను

దొంగా నిన్ను నేను తిరిగి పట్టుకున్నాను
విశ్వమెల్ల తిప్పి నా హృదయమందె దాగితివా
    దొంగా నిన్ను నేను తిరిగి పట్టుకున్నాను

మబ్బుల్లో కొంత తడవు మసలితివా వాటికి నీ
మెరుపులబ్బె గాని నిన్ను దాచలేక పోయినవా

తారలలో కొంత తడవు దాగితివా  వాటికి నీ
తళుకులభ్బె   గాని నిన్ను దాచ లేక  పోయినవా

నదులలోన కొంత తడవు నక్కితివా  వాటికి నీ
నడకలబ్బె  గాని నిన్ను దాచలేక పోయినవా

తరువులందు కొంత తడవు  దాగితివా వాటికి నీ
ధృడతగల్గె గాని నిన్ను దాచలేక పోయినవా

ఎందుపోయి దాగగలవు నీవే నేనైతి గాన
చిందులింక మాని నా చిత్తమందె  చేరకుండ

ఆడేమయా

ఇరువుర మొకటని నేను నీవును గాక
పరమాప్త యీ లోక మే మెఱుగు నయ్య
పరమ కృపాకర భావించి నీ లీల
నరవేషమును నేను నడిపింతునయ్య

వెచ్చని సూరీడు పచ్చని ప్రకృతి
ముచ్చట గొలొపే చందురుడు నీ
విచ్చట బహుదేహములలోన క్రీడింప
మెచ్చుచు గమనించుచున్నారయా
  నచ్చిన రీతుల నాడేమయా
  విచ్చిలవిడి మన మాడేమయా

నీపె కల్పింతువు నిఖిల జగములను
నీవె విధింతువు నియమములు
నీవె యాడించెడు నీవె యాడెడు నట్టి
భావించ తులలేని యాటలకు
  భవసాగరమున  నాడేమయా
  అవలీలగ మన మాడే మయా

అలుక

నీవు మోసగాడివని నింద వేశానా
నోటికొచ్చినట్లు నేను నిన్ను తిట్టానా

తోలు బొమ్మల లోన తేపతేపకు దూర్చి
నేలమీద యెగిరించి నువ్వు నవ్వుతావు
అసలు విషయ మేమిటని అడిగానంతే
ఇంత చిన్న మాటకే యెందుకు నీ కలుక

ముమ్మూర్తుల నాలాగే నిన్ను చేశానని
నమ్మబలికి చివుకు బొమ్మ నంటగట్టుతావు
యెందుకిలా చేస్తావని అడిగానంతే
ఇంత చిన్న మాటకే యెందుకు నీ కలుక

నువ్వు నేను ఒకటే నీ ఆనందం కోసం
నవ్వుతూ పదేపదే నే నాడుతాను
కొంటె ప్రశ్నలడిగానని కోపమొచ్చిందా
రెండు చిన్నమాటలంటె యెందుకు నీ కలుక

కల్ల

ఇటు వచ్చుట కల్ల
అటు పోవుట కల్ల
ఇటూ అటూ తిరుగుతుంటా వనేది కల్ల

ఇటనున్నది  నీవే
అటనున్నది  నీవే
ఇటూ అటూ ఉన్న నీకు తిరుగుడు కల్ల

ఈ దేహము నీవా
ఈ దేహము నీదా
ఈ దేహతాదాత్మ్యమే తెలియుము కల్ల

చదివి యెరుగుట కల్ల
తిరిగి తెలియుట కల్ల
ఉపాయముల చేత బ్రహ్మ మెరుగుట కల్ల

నీవు బ్రహ్మము కన్న
వేరు వేరనుచున్న
జాణ ప్రకృతి టక్కులన్ని సర్వము కల్ల

సుఖం

తిరుగలిలో పడిన గింజకు
తిరుగుటలో సుఖ మున్నదా
నలుగుటలో సుఖమున్నదా
అని యడిగే నోరున్నదా

చీకటి వెలుగుల లోకమనే
తిరుగలి లో పడిన జీవికి
మెలకువలో సుఖమున్నదా
నిద్దురలో సుఖమున్నదా

పాపపుణ్యముల లోకమనే
తిరుగలి లో పడిన జీవికి
ఉదరముచే సుఖమున్నదా
హృదయముచే సుఖమున్నదా

ఆశనిరాశల లోకమనే
తిరుగలి లో పడిన జీవికి
చేతికంది సుఖమున్నదా
చేయిజారి సుఖమున్నదా

చావు బ్రతుకుల లోకమనే
తిరుగలి లో పడిన జీవికి
వచ్చుటలో సుఖమున్నదా
చచ్చుటలో సుఖమున్నదా

తెర

నీకూ నాకూ నడుమ తెర ఇది
నీవే వేసిన మాయ తెర

తెలియ రానిదీ గడుసు తెర ఇది
తెలివిని మింగే రొంగ తెర

కోపతాపముల కుళ్ళు తెర ఇది
పాపకార్యముల పాడు తెర

మిధ్యాహంకృతి వికృత తెర ఇది
విద్యాగర్వపు వింత తెర

మమతల రూపపు మంచు తెర ఇది
కుమతిని చేసి ముంచు తెర

విజ్ఞానము చెడగొట్టుతెర ఇది
అజ్ఞానము తలకట్టు తెర

అసలెందుకు మన మధ్య తెర ఇది
విసిరివేయ మని వేడెదరా

నీడ

నీడ యెన్నడైనా నిలబడి నడచేనా
నీ నీడను గానా నే నిలబడి లేనా

నీడ యెన్నడైనా నవ్వేనా తుళ్ళేనా
నీ నీడను గానా నేను నవ్వనేర్వనా

నీడ యెన్నడైనా భ్రమపడి తా వగచేనా
నీ నీడను గానా నే దినమూ భ్రమపడనా

నీడ యెన్నడైనా రోషగించి యెగిరేనా
నీ నీడను గానా నేను కోపనుడగానా

నీడ యెన్నడైనా దైన్యము చెందేనా
నీ నీడను గానా నే దీనుడనై లేనా

నీడ యెన్నడైనా నేనున్నా ననుకొనునా
నీ నీడను గానా నేను నేనని అనుకొననా

ఆట

ఎన్ని సార్లు తెలిపావో నీవు నేను ఒకటని
అన్ని సార్లు మరిచాను అది ఒకటే నిజమని

ఎందుకు ప్రతి సారి ఇలా వేషం కట్టిస్తావు
ఎందుకు ఈ మరపు కూడ తలలో దట్టిస్తావు
వందసార్లు నువ్వు బుధ్ది చెప్పి పంపినా సరే
చిందరవందర చేసేస్తుంది లోకం నీ స్మృతిని

నీ కేమో ఇది లీల ఐతే కావచ్చు కాని
నా కేమో ఇది నిత్యం నరకంగా ఉంది
నీ కేమో నేను కళ్ళ ఎదుటే ఉన్నాను కాని
నా కేమో నువ్వు చాల దూరమై నటులుంది

ఈ ఆట ఎందుకని అడగలేను  నిన్ను
ఈ ఆట ఎన్నటికీ మానబోవు నువ్వు
నీ ఆన స్వస్వరూప జ్ఞానమొక్కటివ్వు
నీ ఆట హాయిగా కొనసాగనివ్వు

తపస్సు

ఎక్కడికో పోయి తపస్సు చేసుకోవాలని యెప్పుడూ అనుకోలేదు
ఎక్కడికి పోయి కళ్ళూ ముక్కూ మూసుకోవడం నిరుపయోగం
బంధుమిత్రుల నుండి యెక్కడికైనా పారిపోవచ్చునేమో
బంధించి బాధించే పంచేంద్రియాలనుండి పారిపోగలనా
ఈ జన్మ చాలించి నేనెగిరి చక్కాపోయినా యివి మాత్రం
పై జన్మలోనూ నా మీద పడి పెత్తనం చేస్తాయి వదలక
ఈ మాయా ప్రపంచం నిజానికి ఒక పెద్ద చిలకల బోను
యేమూలకు పోయి కూర్చున్నా పంజరంలో చిలక బందీయే
ఆ మాత్రానికి అక్కడికీ ఇక్కడికీ పరుగెత్తి సాధించేది లేదు
యేమీ లాభంలేదు గాభరా పడినా యెగిరి గంతులేసినా
ఈ యింద్రియాలని  చితగ్గొట్టి యేమీ కార్యం లేదు యెప్పటికీ
మాయల దెయ్యంలాంటి మనస్సును లొంగదీసుకోవాలి తప్పక
అది కాస్తా దగ్ధబీజం లాగా మాడేటట్లు చెయ్యటమే తపస్సు
అదేదో అడివికిపోయి కాదు అందరి మధ్యనుండే చేయవచ్చు

రాను రాను

రాను రాను నేనూ నీలా తయారవుతున్నా
జ్ఞానమో అజ్ఞానమో నేను జడుణ్ణవుతున్నా

నాదనుకో దగ్గదేదీ నాకగుపడటంలేదు
ఏదీ ఉధ్ధరించదని తెలిసొచ్చిన క్షణంనుండి
ఈ దేహంతో సహా యేదీ నాది కానే కాదు
నాదంటే నాది  నా అస్తిత్వం మాత్రమే

నా లోపల యీ సత్యం మారుమ్రోగుతున్నది
నా చుట్టూ యీ ప్రకృతి నాట్యం చేస్తున్నది
నా ఉనికిని యీ కాలం నిత్యం ప్రశ్నిస్తున్నది
నా అస్తిత్వం నువ్వే సదా నువ్వు మాత్రమే

మనిద్దరం బింబ ప్రతిబింబాలమని తెలిసాక
యితర ద్వంద్వాలన్నీ యిట్టే మాయమయ్యాయి
నేనూ నీవూ ఒకటని నేను తెలుసుకున్నాక
పోనీ చేద్దామన్నాసరే పనే లేక పోయింది

వర్తమానం

నాకు గుర్తు కూడా లేని గతం నన్నెందుకు భయపెట్టాలి
నాకేమీ తెలియరాని భవిష్యత్తుకు నేనెందుకు భయపడాలి
నా వర్తమానం మాత్రం నమ్మకంగా నిన్నల్లుకుని నిలబడింది
నా భయమల్లా దాని ధృఢత్వం నిజంగా నమ్మదగ్గదేనా అని
నా భయమల్లా నిన్ను కాలం నానుండి లాక్కోదు కదా అని
నీ దగ్గర యే భయానికీ నిలువ నీడ లేదని విన్నాను
నీ దగ్గర నిలబడి కూడా యెందుకో నేను భయపడుతున్నాను
నా దగ్గర నుండి నీవు నాలుగడుగులటు వేసేసావో
నా దయిన వర్తమానం కూడా నాది కాకుండా పోతుంది
అసలు నువ్వు కదలవద్దు అలా జరుగనియ్య వద్దు
నిన్ను నాతోనే నేమ నిశ్చలంగా కట్టేసుకుంటే
నీ స్వరూపమే యైన కాలం నిలబడి పోతుంది కదా
అప్పుడింక నీకూ నాకూ అస్తమానం వర్తమానమే

తోట

తోట చూపుతానని తీసుకు వచ్చావు
తోటలో నన్ను వదలి తరలి పోయావు

విరి బాలలతోటి నేను ఊసులాడు తుంటే
చిరునవ్వులతో నువ్వు చూస్తూ ఉన్నావు
ఆటలలో నేనేమో అదమరచి ఉంటే
మాటైన చెప్పకుండ మాయమయ్యావు

యేవేవో పళ్ళచెట్ల కెగ బాకుతు నేనుంటే
నీవేమో నా అల్లరి నిలబడి చూస్తున్నావు
తరుశాఖలమీద నేను తిరుగుతున్న వేళ
తరుణం కనిపెట్టి భలే తప్పుకున్నావు

వింతవింతల సృష్టి వినోదాల నెన్నిటినో
చెంతనే ఉండి నీవు చూపిస్తూ ఉన్నావు
నన్ను నేను మరచి తన్మయత్వంలో  ములిగితే
నన్ను వదలి మెల్లగా నడచిపోయావు

బండి

ఐదు గుఱ్ఱాల బండి
అవకతవక బండి
అతికష్టం మీద నేను
తోలు తున్న బండి

అప్పుడప్పుడీ బండి
విరిగి పోతుందండి
అప్పుడేమొ కొత్తబండి
చేతికొస్తుందండి

గుఱ్ఱాలైతె అవేలెండి
భలేగొప్ప బండి
దీన్ని తోలుతుంటె భలే
మజా వస్తుందండి

నేను బండివాడి నండి
యజమాని వేరండి
ఆయనకై వెతుక్కుంటు
బండి తిరుగుతోందండి

ఆనవాళ్ళు తెలుసండి
నేను చూడలేదండి
వెతుక్కుంటు లోకాలన్ని
తిరుగుతున్నా మండి

భలేమొండి గుఱ్ఱాలండి
చెప్పినట్లు వినవండి
నాకే దారి తెలియదని
వాటి కులాసా లెండి

తోలకుంటె యెట్లాగండి
తప్పక చేరాలండి
పెద్దాయన నాకోసం
కాచుకు నున్నాడండి

నీ లీల

అద్దంలో నా బొమ్మ నాకు బాగానే కనిపిస్తోంది
ఇందులో నా లీల అంటూ యేమన్నా ఉందా
నీ విశ్వదర్పణంలో నువ్వు ప్రతిఫలిస్తుంటే
అదేదో నీ లీల అనడం యెందుకో చెప్పు?

విశ్వాన్ని నువ్వు సృష్టించడమే లీల అనుకుందామా
ఈ లీలని నువ్వు యెవరికోసం చేస్తున్నట్లు చెప్పు
నువ్వు తప్ప వేరే యెవరూ నాకు కనబడటం లేదే
సృష్టించడం నీ స్వభావమైతే  లీల యెలా అవుతుంది

అందుకే నిన్ను నీవు  నన్నుగా కల్పిచుకొన్నావా
అందంగా విశ్వవినోద క్రీడను మొదలు పెట్టావా
ఇప్పుడర్ధమౌ తున్నది నీ లీల యేమిటో నాకు
ఇన్నాళ్ళూ నేనంటూ ఉన్నాననుకుంటున్నాను

పూజ

తొలుత నీవు మహద్రూప కలిగించితి వాకసమును
వెలుగు లీను తారకలను విరజిమ్మితి వాకసమున
ధగధగల జాబిల్లిని తగిలించితి వాకసమున
వెలుగుముద్ద సూర్యుడిని వెలయించితి వాకసమున
గ్రహమండలి నతనిచుట్టు కల్పించితి వాకసమున
వాటిలోన వసుధ నీ నివాసమాయె నాకసమున

వివధ నదులు సాగరములు వెలయింవితి వాదరమున
భూధరముల పంక్తులు భువి వెలయించితి వాదరమున
మృగజాతులు వనసీమలు వెలయించితి వాదరమున
మృదులలతావితానములు వెలయించితి వాదరమున
పూవులు తుమ్మెదలు పుడమి వెలయించితి వాదరమున
బిలబిలాక్షి కువకువలను వెలయించితి వాదరమున

అందమైన పుడమిని నీ వడుగిడితివి నా రూపున
యగయుగాలుగా నిచ్చట నిలచినావు నా రూపున
జగము నేలుకొను చుంటివి సంతసమున నా రూపున
నీవే నేను నేనే నీవై యున్న ఘనుడ నారూపున
నున్న నిన్ను కొలుచు ప్రకృతి నిలచిపొమ్ము నారూపున
ముందు ముందు కూడ నీవు నిలచిపొమ్ము నారూపున

మానసమే మహితపీఠ మగునుగాక నీ పూజకు
మనసుచేయు ఊహలెల్ల మంత్రములే నీ పూజకు
కనుల వెలుగు లనవరతము హారతులగు నీ పూజకు
వివధకర్మ ఫలము లెల్ల నైవేద్యము నీ పూజకు
నడకలెల్ల నిరంతరము నాట్యసేవ నీ పూజకు
గాన సేవ రసనా విన్యాస మెల్ల నీ పూజకు

వెడలిపోదువా

ఈ బడలిన యొడలినుండి యింక వెడలిపోదువా
రేబవళ్ళు నీ తలపే మరి రేగుచున్నదీ మేన

పిలచితినో లేదో నా బీద యింటిలో నీవు
కొలువైతివి రేపొమాపొ కదలిపోవనా

పదిలముగా నిన్నునిలిపి పరవశించిన గుడిని
వదిలిపోవ నుంటివా వడలినదని సదయ నీవు

యీ నీ గుడి పూజారిని యేమి చేయనుంటివో
పోనీ నీ పూజకునై వేరు గుడిని చూపెదవో

యేల నశ్వరాలయముల జొచ్చి నిన్ను సేవించుట
నీలోకము చేరి సదా నిన్ను గొలుచు కొందునయా

మాటలాడనీ

మరల మరల నీతో నన్ను మాటలాడనీ ప్రభూ
మరల మరల ఊసులాడి పులకరించనీ నన్ను

 రేపనునది కలదొ లేదొ నీ పాటలు పాడి మురియ
ఈ పూటే పరవశింవి నిన్ను పాడనీ ప్రభూ

అప్పుడపుడు నిన్నమరచి అపరాదము చేసితనే
తప్పులెన్నక నా చిత్తపు తహతహ నీవెరుగవే

అందరు నీ వారలే అందువు   కానిమ్ము సామి
వందనాలు నీవె దిక్కు మనవి ఆలకించవే

బ్రహ్మము

కాదన రాదిది బ్రహ్మము
గగనమె -బ్రహ్మము బ్రహ్మము
పొరబడకుము కా దన్యము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము
అన్నిట నాకాశము నిండియున్నది
బ్రహ్మమె అన్నిట నిండియుండునది
గగనము తానే బ్రహ్మము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము

కాదన రాదిది బ్రహ్మమ
అనిలమె - బ్రహ్మము బ్రహ్మము
పొరబడకుము కా దన్యము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము
అన్నిట అనిలము వ్యాప్తిగల్గినది
బ్రహ్మమె అన్నిట  వ్యాప్తిగల్గినది
అనిలము తానే బ్రహ్మము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము

కాదన రాదిది బ్రహ్మము
అనలమె - బ్రహ్మము బ్రహ్మము
పొరబడకుము కా దన్యము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము
సర్వగ్రాహియై యుండు ననలము
బ్రహ్మమె సర్వగ్రాహియైనది
అనలము తానే బ్రహ్మము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము

కాదన రాదిది బ్రహ్మము
జలమే - బ్రహ్మము బ్రహ్మము
పొరబడకుము కా దన్యము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము
జలమన్నిటిని శుధ్ధిచేయును
బ్రహ్మమె సర్వశుధ్ధమైనది
జలమది తానే బ్రహ్మము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము

కాదన రాదిది బ్రహ్మము
ధరణియె - బ్రహ్మము బ్రహ్మము
పొరబడకుము కా దన్యము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము
ధరణియె స్వయముగ అన్నమైనది
బ్రహ్మమె  అన్నము నమృతమైనది
వసుమతి తానే బ్రహ్మము
కాదన రాదిది బ్రహ్మము

కాదన రాదయా బ్రహ్మము
బ్రహ్మ మెరిగిన వాడే బ్రహ్మము
పొరబడకుము కా దన్యము
రూపము దాల్చిన బ్రహ్మము
పంచభూతములు బ్రహ్మరూపములు
భూతములందున బ్రహ్మ మెరిగిన
మనుజుడు తానే బ్రహ్మము
కాదన రాదయా బ్రహ్మము

నేను

నేను నీవను మా ట నేను మానెడుదాక
నేను నీవను రెండు లీనమెట్లగునయ్య

మానెదననుకొందు మానితిననుకొందు
మానితి నేనన్న మాటయే దొసగాయె

నేను నీవను టెల్ల నీ మాయ యేగాని
నేనన లేనని నిజము నిశ్చయమాయె

నేను నేననకుండ నేలపై నొకపూట
యేని గడచుట కల్ల  యేమిచేయుదును

అన్నియెరిగిన వాడ వేమియుపాయంబు
పన్నెదవో దీన బంధో రక్షించవె

కాలం

గతం తాలూకు స్మృతులేవీ ఘనమైనవిలా లేవు
వర్తమానం స్మృతిపధంలో ముద్రవేసేదిలా లేదు
ఇక భవిష్యత్తును గూర్చి మాట్లాడుకోకపోవటమే మేలు
ఇట్లాంటి జీవితాలను యెందుకు సృష్టిస్తున్నావు నువ్వు
ఇంకా మాట్లాడితే నేనూ నువ్వూ ఒకటే నంటుంటావు
నీకూ ఇలాగే జరుగుతోందా కాలం నువ్వే నిజంచెప్పు
అయినా నా పిచ్చిగాని నీకు కాలమనే దొకటుందా
నిజంగా నువ్వే కాలస్వరూపుడివికదా

బాగుందని తెలిసేలోగా బాల్యం మాయంచేస్తావు
అందమైన యౌవనాన్ని ఆట్టే రోజు లుండ నీవు
బరువులు బాధ్యతలతో బ్రతుకు చితగ్గొట్టి కొట్టి
త్వరలోనే వార్ధక్యం తలకు చుట్టి నవ్వుతావు
కాలం పేరుతో నువ్వు గారడీ చేస్తున్నావు
నువ్వే నేననే నీకు నెరిసిందా తలకాయ
అయినా నా పిచ్చిగాని నీకు కాలమనే దొకటుందా
నిజంగా నువ్వే కాలస్వరూపుడివికదా

వేనవేల సార్లిలా నాతో వినోదిస్తూనే ఉన్నావు
జన్మలెత్తలేక నాకు చాలా విసుగొస్తోంది సుమా
ఇద్దరం ఒకటేనంటూనే యెంతగా ఆడిస్తున్నావు
ఇదెంత ఘోరమో నీకు తెలిసిరావాలంటే
స్వస్వరూపాన్యత్వ కష్ట సంతాపం రుచిచూడు
కష్టతర దేహాలు కొంతకాలం నువ్వు మోసిచూడు
అయినా నా పిచ్చిగాని నీకు కాలమనే దొకటుందా
నిజంగా నువ్వే కాలస్వరూపుడివికదా

వెదుకులాట

ఈ స్నేహం ఇప్పటిది కాదు
ఈ యెడబాటూ ఇప్పటిది కాదు
యెన్ని యుగాలైనది నిన్ను చూచి
నన్ను నువ్వు మరిచావని తలచేదా

ఇద్దరం ఒకటే నని యన్నావు
అసలిద్దరం లేనే లేమన్నావు
నన్ను నువ్వెలా వదిలేసి వెళ్ళిపోయావు
నిన్ను వెదుక్కుంటూ బయలుదేరాను

యెన్నివేషాలు వేసుకుని
యెన్ని లోకాలు తిరగానో
యెక్కడా నాకు నీ జాడ కానరాలేదు
మక్కువ తగ్గిందేమో నీకు నామీద

నిన్ను వెదుక్కుంటూ తిరిగి
నేను దారి తప్పినట్లున్నాను
యెక్కడ బయలుదేరిందీ గుర్తేలేదు
యెక్కడకు చేరేదీ తెలియటం లేదు

నన్ను వెక్కిరిస్తున్నాయే
యెన్నో నా భగ్న దేహరధాలు
ఈ పాతపడుతున్న దేహవాహనానికీ
ఓపిక నశించేలోగా ఒక్కసారి కనిపించు

నా స్సస్వరూపమే నీ వైనా
ఆ స్వరూపమేదో మరిచానే
కావాలని దాగి నువ్వు గడబిడ చేస్తుంటే
ఈ వెదుకులాట యెప్పటికి ముగుస్తుంది చెప్పు

ఆనందలోకం

అక్కడ ఆనందం తప్ప మరేదీ ఉండదని విన్నాను
అయితే అక్కడికే నేనూ వచ్చేద్దామనుకుంటున్నాను
అక్కడినుంచే ఊడిపడ్డట్లు మాట్లాడిన పెద్దలెవరూ
అక్కడికెలా చేరుకోవాలో సరిగా చెప్పలేకపోతున్నారు
అక్కడి విశేషాల్ని ఊరించేలా వర్ణించే గ్రంధాలేవీ
అక్కడికేలా చేరుకోవాలో సరిగా చెప్పలేకపోతున్నాయి
ఎక్కడుంటావయ్యా మహానుభావా నువ్వసలు
అక్కడికి నేను రావాలంటే అది కుదిరే పనేనా

అక్కడక్కడా చదివినదీ అనేకులు చెప్పినదీ చూస్తే
అక్కడినుంచే వచ్చానటగా నేను - అది నిజమేనా
ఒకవేళ నిజమే ఐతే నీదీ నాదీ అయిన లోకం నుండి
అకటా నాది కూడా కాని లోకాని కెందుకొచ్చాను
ఎక్కడో పొరబాటు జరిగిపోయినట్లంది నా వల్ల
చక్కని ఆనందలోకం నుండి జఱ్ఱున జారిపడ్డాను
తిరిగి వచ్చే దారిదో తెలిపి నువ్వే అనుగ్రహిస్తే
పరిగెత్తుకొస్తాను సుమా పరమానంద లోకానికి

నేను నమ్మను కానీ కొందరు నువ్వే విసిరేశావంటున్నారు
నేనూ నువ్వూ ఒకటేనని మరికొందరు సెలవిస్తున్నారు
ఆ లెక్కన నీ - నా లోకం నాకెందుకు అందక పోవాలి
నువ్వూ నేనూ ఒకటైతే నేనెందుకు మరి వేరై ఉండాలి
మాయదారి చిక్కుముడులన్నీ మటుమాయం చేసే కిటుకేదో
నీ అనుగ్రహం లేకుండా అది నాకవగాహన అవుతుందా
స్వస్వరూపావ బోధనానందానుభూతి చక్కగా కలిగించు
విశ్వాత్మకా అటుపైన నేను నీ చేయి వదిలిపెట్టితే ఒట్టు

నా బొమ్మ

యుగాలుగా నా బొమ్మ చెక్కుతూనే ఉన్నావు
కానీ యేనాడూ తిన్నగా కుదిరినట్లు లేదు
అయినా కుదిరీ కుదరని నా బొమ్మల్ని
అనేక చోట్లకు రవాణా చేసిచూసావు
అనేక పేర్లతో చెలామణీ చేసి చూశావు
ఒక్కదానికీ ఒకింత బుధ్ధెపుడూరాలేదు
ఒక్కదానికీ ఒకింత పేరెపుడూ రాలేదు
నా బొమ్మ చెక్కడం నువ్వు మానింది లేదు

పంచభూతాల నిష్పత్తి అంచనా తప్పుతోంది
మూన్నాళ్ళ ముచ్చటై పోతోందీ బొమ్మ
త్రిగుణ వర్ణాల పాళ్ళు తప్పుతూనే ఉన్నాయి
ఊదిన సుగుణాలు వెలాతెలా పోతున్నాయి
నామకరణంలో దోషాలు నాకే తెలుస్తున్నాయి
భూమి మీద నా బొమ్మకు పేరు రావటం లేదు
నువ్వెలా చేద్దామని నిర్ణయించు కున్నావో
నవ్వుల పాలై పోతున్నది నా బొమ్మే ప్రతిసారీ

యేమీ అనుకోక పోతే ఒక్క మాట చెబుతాను
యేదోదో ఊహించుకు యెందుకిలా చెక్కుతావు
ఒక్కసారి ప్రయత్నించి యిలా చెక్కిచూడు
చక్కగా నీరూపున నన్ను చెక్కి చూడు
అన్నిరకాల పాళ్ళూ హాయిగా కుదురుతాయి
యేదైనా పేరుపెట్టి యెక్కడికైనా పంపు
నా పేరు సంగతి సరే నీకు పేరు వస్తుంది
మంచి బొమ్మను చెక్కిన మాట మిగులుతుంది

నేనైన నీవు

నేను పిలువలేదు మహాప్రభో
నా ధ్యానప్రపంచంలోనికి నువ్వే వచ్చావు
నన్ను నేదు వెదుక్కుంటుంటే
ఉన్నట్లుండి నువ్వే ప్రత్యక్షమయ్యావు
అయ్యా నీ వెవరివి స్వామీ
నా లోకంలో కసలెందుకు వచ్చావు?

అనంత స్మృతిపథాల గజబిజిలో
నా ప్రపంచంలో నేనే తప్పి పోయినట్లున్నాను
లక్షల రూపులు మార్చి
లక్షణంగా నన్ను నేనే మరచి పోయాను
ఒకవేళ కొంపదీసి నువ్వే
అకళంకమైన నా స్వస్వరూపానివి కావు కదా?

నీ చిరునవ్వును చూస్తుంటే
అది నా పెదవులకూ గుర్తుకు వస్తోందే
నీ శాంతం నే గమనిస్తుంటే
అది నా మదికీ నెమరుకు వస్తోందే
నీ ఆనందం పరికిస్తుంటే
అది నా ఆత్మకు స్వంతం అవుతోందే

అయితే ఇబ్బందిలేదు
నువ్వూ నేనూ ఒకటే నన్న మాట
స్వస్వరూపావభోధకు
సవాలక్ష జన్మలెత్తవలసి వచ్చిందా
నిలిచిపో నేనైన నీవు
కలకాలం నా ధ్యానప్రపంచంలో

మంత్రం

వేనవేల మంత్రాలు వెలుగులీనుతున్నాయి
విమలబీజాక్షర వివిధవర్ణ విన్యాస సంరంభాల మధ్య
దివ్యాత్మవివిధాకృతులతో దిక్కుల నతిక్రమిస్తున్నది
చిన్మూర్తి హేలగా చిందులు తొక్కుతున్నది
వెలుగు లక్షరాల జిలుగు వలువలు దాల్చి
మంత్రస్వరూపాలుగా మహిత వాఙ్మయ మహా
లోకాభివ్యక్త ముల్లోక రక్షాదీక్షాపరాయణ
దేవీ స్వరూపాలుగా నిత్యం తేజరిల్లుతున్నాయి.

అసంఖ్యాక జనులు మంత్రాన్ని పఠిస్తున్నారు
వారిలో అనేకులు ఆ మంత్రాన్ని జపిస్తున్నారు
అందులో కొందరు ఆ మంత్రార్ధాన్ని ధ్యానిస్తున్నారు
వారిలో కొందరే ఆ మంత్రతాత్పర్యాన్ని గ్రహిస్తున్నారు
బహుకొద్ది మందికే ఆ మంత్రం ఫలిస్తున్నది
కాని ఒకరిద్దరికే ఆ మంత్రం వశమౌతున్నది
పరమపురుషుడిని తెలిసికొన్న వాడెవడో
వాడికి ఆ మంత్రం స్వస్వరూపమే అవుతున్నది.

మనస్సును అవిద్య నుండి మరలించేది మంత్రం
తమస్సునుండి ఆత్మను తప్పించేది మంత్రం
దివ్యచైతన్యరూపమై తేజరిల్లేది మంత్రం
సకలకర్మబంధాల్ని చక్కదిద్దేది మంత్రం
దేహప్రవాహాలనుండి దివ్యాత్మనుధ్ధరించేది మంత్రం
సర్వాత్మనా ప్రియమైన నా స్వస్వరూపం మంత్రం
అనంతకాలంలో అనేక దేహాల్లో తపించి తపించి
తన్మంత్రమూర్తిని నన్ను నేను తెలుసుకున్నాను
(2010-12-28)