నవమాలిని. ఇనకుల నాయకా యితరు లేలా నను నిను కన్నుగానకను తిట్టన్ దనుజుల పైన నాదరము ధర్మం బన నగు నట్టి వీ రసురు లేమో |
నవమాలినీ వృత్తం
ఈ నవమాలినీ వృత్తానికి గణవిభజన న - జ - భ - య. యతిస్థానం 8వ అక్షరం. వృత్తానికి ప్రాసనియమం ఉంటుంది.
ఈ వృత్తంలో విశేషం ఏమిటంటే యతిస్థానంలో లఘువు ఉండటం. సాధారంగా వృత్తాల్లో యతిస్థానంలో ఒక గురువు ఉంటుంది.
పూర్వకవి ప్రయోగాలేమన్నా ఉన్నాయేమో తెలియదు.
దీని నడక చూస్తే ఇల్లా ఉంది:
ఇనకుల - నాయకా - యితరు - లేలా
నను నిను - కన్నుగా - నకను - తిట్టన్
దనుజుల - పైన నా - దరము - ధర్మం
బన నగు - నట్టి వీ - రసురు -లేమో
వేరే నడకలతో ఈ వృత్తంలో పద్యం సాధ్యమా అన్నది పరిశీలనార్హమైన విషయం.
పొట్టి పద్యం నడక బాగుంది.
రిప్లయితొలగించండి
రిప్లయితొలగించండివీరసురులేమో ! సందేహం కూడా నా?
జిలేబి
భేష్ ! భావం బాణమై తాకింది. రామ రావణులను పూజించే సంప్రదాయం సమాంతరంగా ద్విధా ప్రవర్తిల్లుతోంది . అస్తు . మీ పద్యంలోని చివరి రెండు పాదాల భావం మాత్రం చాల బాగుంది. ' యద్భావం తద్భవతి 'కి కొనసాగింపన్నట్టుగా.
రిప్లయితొలగించండిఇక వ్యాకరణాంశ రీత్యా ' కొందరు లాక్షణికులు ' కన్నుగానకను - దగ్గర ' కానక ' (కాను + అక) అన్న వ్యతిరేక క్త్వార్థం ద్రుతాన్నెలా తనతో కలుపుకుంది అని అడగవచ్చు. " తెనుగునకున్న వ్యాకరణ దీపము చిన్నది ---- " అన్న వేంకట శాస్త్రి గారెప్పుడో తమ కథలూ గాథల్లో సమాధానం చెప్పే ఉన్నారు దీనికి చెదురుమదురుగా ఉన్న కవిత్రయోదాహరణములిస్తూ . ఆయా తావుల్లో ఆయా ప్రయోగములు నిపాతములంతే ! వేరొక మాట లేదు. కనుక ఇదీ ఒకందుకు మంచిదే - ఒకానొక విద్యా సంబంధి చర్చ జరగనిస్తుంది కూడా .