24, డిసెంబర్ 2015, గురువారం

రామరథోధ్ధతము





     రథోధ్ధతము.
     పంతగించి కలి బాధపెట్టినన్
     చింతయన్న దెటు చెంత జేరు నా
     యంతరంగవిభు డైన రాముడే
     సంతతంబు సుఖశాంతులీయగన్
    
    


రథోధ్ధతము.

ఈ రథోధ్ధత వృత్తానికి గణవిభనజన ర - న - ర - లగ.  మరొక రకంగా చూస్తే పాదం రెండు సగాలుగా విరచితే, పూర్వార్థంలో హ-హ-లల  ఐతే ఉత్తరార్థంలో హ-హ-గ. ఇలా చూడటం దీని నడకను పట్టుకోవటానికి ఉపయోగిస్తుంది.  పాదానికి ఉన్న 16 మాత్రలనూ ఇలా పూర్వార్థానికి ఉత్తరార్థానికి సమంగా పంచవచ్చును. అంతే కాదు ఈ రెండు సగాల్లోనూ నడక ఒకేలా వస్తున్నది కూడా. ఈ వృత్తానికి 7వ స్థానంలో యతిమైత్రి. అంటే యతిస్థానం దగ్గర సరిగ్గా సగానికి పాదం విరుగుతున్న దన్న మాట.

ఈ వృత్తానికి పూర్వకవి ప్రయోగాలు బాగానే ఉన్నాయి. ఆధునికులు శ్రీ నేమాని రామజోగిసన్యాసి రావు గారి ఆథ్యాత్మ రామాయణం నుండి ఒక రథోధ్ధతం.

     వారిజాతహితవంశవర్థనా
     వారిజాక్ష శ్రితపారిజాతమా
     వారిజాతభవవందితా నమ
     స్కారమో వరద సద్గుణాకరా

ప్రస్తుత పద్యం నడక చూదాం:

పంత గించి కలి బాధ పెట్టి నన్
చింత యన్న దెటు చెంత జేరు నా
యంత రంగ విభు డైన రాము డే
సంత తంబు సుఖ శాంతు లీయ గన్


కామెంట్‌లు లేవు:

కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి

ఆమోదించిన వ్యాఖ్యలే ప్రచురితం అవుతాయి. తరచుగా పరిశీలించటం వీలు కాదు కాబట్టి అప్పుడప్పుడు వ్యాఖ్యలు కనిపించటం ఆలస్యం కావచ్చును. తరచుగా జవాబులు ఇవ్వటం నాకు వీలు కాదు. ఎక్కువగా చర్చించటం అస్సలు వీలుకాదు.