16, నవంబర్ 2015, సోమవారం

దశరథుడి సుఖమే సుఖము. (త్వరితగతి)






      త్వరితగతి.
      హరియనుచు తనసుతుని
            యత డెఱుగ కోహో
      నరవిభుడు దశరథుడు
            నరవరుని దామో
      దరుని నిను గనుచు
            సతతమును కడు ప్రేమన్
      మురిసెనట యతని
            సుఖమునకు మితి యున్నే




ఈ వృత్తానికి పాదానికి 15లఘువులూ చివరన 2 గురువులూ ఉంటాయి. ఈ త్వరితగతి వృత్తానికి  సాంప్రదాయికంగా చేసే మూడేసి అక్షరాల గణాల విభజన అంతగా నప్పదు.  అందుచేత 7 నగణాల మీద 2 గురువులు అని చెప్పరాదు.  అలా చెప్పినపుడు పద్యం నడక తెలియదు. నడకను సూచించేలా, దీని గణవిభజనని ఇలా చెప్పటం బాగుంటుంది:

  I  I  I  I  I    I  I  I  I  I    I  I  I  I  I    U  U 

ఇలా ఐతే ఈ పద్యం నడకని తెలుసుకోవటం సులభం. సరిగా నడిపిస్తే ఇది  తకిట-తక, తకిట-తక, తకిట-తక, తైతై అన్నట్లుగా నడుస్తుంది. వీలైనంతవరకు ఏఖండానికి ఆఖండంగా పదాలు విరుగుతే నడక బాగా వస్తుంది. ఐతే అలా పద్యం అంతటా సాధ్యపడవచ్చును పడకపోవచ్చును. సాధ్యపడితే చాలా బాగుంటుంది.

యతిస్థానం 11వ అక్షరం.  వృత్తం కదా,  ప్రాసనియమం తప్పదు.

అన్నట్లు, ఈ త్వరితగతి వృత్తానికి 'పాలాశదళం' అన్న మరొకపేరు కూడా ఉంది.

3 కామెంట్‌లు:


  1. తమిళం లో సినీ కవి వాలి అవతార పురుషన్ అన్న పుస్తకం లో దశరధుని గురించి చెబ్తూ ఇట్లాంటి వర్ణనే చేస్తాడు స్వర్గీయ వాలి .

    చాలా బాగుంది .

    జిలేబి

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. కవి వాలిగారు కూడా ఇలాంటి భావాన్ని వ్యక్తీకరించారని తెలియజేసినందుకు సంతోషం. నాకు తమిళాక్షరాలను గుర్తుపట్టటం కూడా చేతకాదు - వాలిగారిగురించి తెలిసే‌ప్రసక్తియే లేదు. "దశరధుడు శ్రీరామ రారయని బిలువ మును తపమేమి చేసెనో తెలియ" అని అంటారు త్యాగరాజస్వామివారు. ఈ‌పద్యానికి ఆ భావన మాతృక కాదు కాని అదికూడా చాలా దగ్గరి భావనయే కదా.

      తొలగించండి
  2. విశేషవృత్తాలలో వ్రాస్తున్న 'పాహిరామప్రభో' పద్యాలకు, ఆయా పద్యాలకు దిగువన, ఆయా వృత్తాల తాలూకు లక్షణాలను కూడా వివరిస్తున్నాను. ఈ త్వరితగతివృత్త పద్యానికి ఇప్పుడే లక్షణం జతపరచాను - గమనించగలరు.

    రిప్లయితొలగించండి

ఆమోదించిన వ్యాఖ్యలే ప్రచురితం అవుతాయి. తరచుగా పరిశీలించటం వీలు కాదు కాబట్టి అప్పుడప్పుడు వ్యాఖ్యలు కనిపించటం ఆలస్యం కావచ్చును. తరచుగా జవాబులు ఇవ్వటం నాకు వీలు కాదు. ఎక్కువగా చర్చించటం అస్సలు వీలుకాదు.