అలసగతి. హరిహరులు మిత్రులని యందరను టొప్పున్ పురహరుని బాణముగ బొల్చె హరి యట్లే హరి నరుడుగా నగుడు నంధకరిపుండున్ ధరకు డిగె మారుతిగ దాను కడు వేడ్కన్ |
అలసగతి.
ఈఅలసగతి వృత్తానికి గణాలు న - స - న - భ - య. అంటే పాదానికి 15 అక్షరాలు. యతిస్థానం 10వ అక్షరం.
నడక ప్రకారం ఇది మూడు పంచమాత్రాగణాల పైన ఒక చతుర్మాత్రా గణం అనుకోవచ్చును. పాదం చివరి గణానికి మనం అదనపు మాత్రలను అవసరం మేరకు చేర్చుకోవచ్చును కాబట్టి ఈ పద్యం అంతా పంచమాత్రాగణాల పైన నడుస్తుందని భావించితే పొరపాటు లేదు.
అలసగతి వృత్తాల్లో జెజ్జాల కృష్ణ మోహన రావు గారు వ్రాసిన వాటిలోఒకటి ఈ క్రింద ఇస్తున్నాను. మిగిలినవి అక్కడ చదువుకొన గలరు.
జనని నను బ్రోవఁగను శాంతముగ రావా
కనుల దయ జూపఁగను గావఁగను రావా
వినుము మన మందెపుడుఁ బ్రేమమయి నీవే
దినము కడు చల్లగను దీవెనల నీవే
విశ్వనాథవారు కూడా అలసగతి వృత్తంలో వ్రాసినట్లు తెలుస్తున్నది. ఎవరైనా వారి పద్యాలు ఈ వృత్తం లోనివి తమవద్ద ఉంటే పంపితే ఇందులో చేర్చగలను.
మహామహోపాధ్యాయ కొక్కొండ వేంకటరత్నం పంతులుగారి పద్యం
అనువుగను వా రటు విహారమును జేయన్
వన మదియు దానఁ గన వర్ణనను దానున్
ఘనయశముఁ గాంచ ననఁగా నమృతభానుం
డొనరె నపు డీశుఁ డిటు లొప్పుగను జెప్పెన్
ఇతర కవు లెవరైనా ఈ అలసగతి వృత్తంలో వ్రాసారా అన్నది తెలియదు.
ఇక నడక ప్రకారం మనం చెప్పుకున్న శివకేశవస్తుతి పద్యం ఇలా ఉంది:
హరిహరులు | మిత్రులని | యందరను | టొప్పున్ |
పురహరుని | బాణముగ | బొల్చె హరి | యట్లే |
హరి నరుడు | గా నగుడు | నంధకరి | పుండున్ |
ధరకు డిగె | మారుతిగ | దాను కడు | వేడ్కన్ |